Chỉ những ai bị gàu “đeo bám” mới thấu hiểu ‘nỗi khổ’ của tình trạng tưởng chừng như vô hại này. Tuy nhiên, tác hại của gàu không chỉ dừng lại ở việc mất thẩm mỹ cho khổ chủ, mà còn gây ra nhiều vấn đề sức khỏe và những phiền toái khác trong cuộc sống.
1. Các dạng thường gặp của gàu
Gàu có thể xuất hiện ở bất kỳ đối tượng và vùng da nào trên cơ thể, đặc biệt là ở những người có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, người có chế độ ăn uống nghèo nàn, người mắc các bệnh da liễu như vảy nến, chàm… Dù dễ mắc phải gàu nhưng ở mỗi người sẽ có tình trạng gàu, màu sắc, mật độ và hình dạng gàu khác nhau.
1.1 Gàu ống
Gàu ống là một dạng của nấm tóc, do vi khuẩn liên tụ cầu proteus hoặc nấm trichophyton tấn công da đầu gây ra gàu. Gàu ống sẽ xuất hiện thành những đốm nhỏ li ti bám trên chân tóc. Hai loại nấm trên không chỉ gây ra gàu mà còn khiến da đầu bị ngứa ngáy, bong vảy và rụng tóc.
1.2 Gàu mảng
Gàu mảng là tình trạng da đầu có nhiều mảng tế bào chết chưa kịp “rời đi” thì da đầu lại xuất hiện thêm những lớp tế bào chết khác nữa. Những lớp tế bào chết này đóng thành từng mảng bám trên da đầu, dần dần bong tróc thành những mảng nhỏ trên tóc, vai áo…
Gàu mảng thường có màu vàng đậm và kết thành mảng dày, rộng
1.3 Gàu chân mày, lông mi
Thực tế, chân mày và lông mi có thể mắc các bệnh lý tương tự da đầu, đặc biệt là gàu. Gàu trên lông mày là hậu quả của tình trạng viêm da tiết bã gây ra. Gàu ở chân mày thường có màu vàng, da đỏ ửng và bị kích ứng.
Gàu lông mi còn có tên khoa học là bệnh viêm bờ mi. Viêm bờ mi thường tái đi tái lại và dễ bị nhiễm trùng bởi sự tấn công của vi khuẩn, nấm, bệnh khô mắt… Lúc này, mi mắt sẽ bị sưng, đỏ ửng, chảy nước mắt và dịch nhầy tạo thành gàu dính lấy lông mi và mí mắt. Ngay khi thấy những dấu hiệu này, bạn nên đến gặp bác sĩ để được chữa trị kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng ảnh hưởng đến thị lực.
2. Phân biệt gàu với các bệnh lý da đầu khác
Gàu, bệnh nấm tóc hay bệnh vảy nến là các bệnh lý da liễu thường gặp ở người trưởng thành, vì vậy rất nhiều người thường nhầm lẫn các bệnh lý này với nhau, bởi chúng thường làm tổn thương da đầu, gây ngứa và có một số triệu chứng tương tự nhau. Vậy gàu, bệnh nấm tóc và bệnh vảy nến khác nhau như thế nào, làm sao để phân biệt được chúng?
2.1 Gàu
Gàu là bệnh lý về da đặc trưng bởi sự xuất hiện của các vảy trắng li ti, kèm tình trạng ngứa và bong tróc của da đầu. Có nhiều nguyên nhân gây ra gàu bao gồm: da đầu nhiều dầu nhờn, da đầu bị kích ứng, bệnh vảy nến, da đầu bẩn, do nấm tóc, nấm men… Gàu làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ da đầu, không chỉ vậy, gàu xuất hiện dày đặc còn khiến nang tóc đối mặt với nguy cơ bị bít tắc, dẫn đến rụng tóc ở nhiều người.
2.2 Bệnh nấm tóc
Bệnh nấm tóc – nấm da đầu là bệnh do hai loại nấm dạng sợi: nấm Trichophyton hoặc Microsporum tấn công và gây ra gàu da đầu. Hai loại nấm này có thể làm hỏng sợi tóc và gây bệnh cho da đầu khi gặp những điều kiện thuận lợi sau:
- Da đầu ẩm ướt
- Sử dụng nguồn nước bẩn để gội đầu
- Không vệ sinh mũ thường xuyên
- Tiếp xúc với người hoặc động vật đang nhiễm bệnh.
Bệnh nấm tóc có biểu hiện ngay tại vùng da mà có nấm xâm nhập gây ngứa, nổi mụn li ti và có khuynh hướng phát triển rộng ra khiến da đầu sần sùi, tóc bị gãy hoặc rụng nhiều, một số người bị tổn thương nang tóc nghiêm trọng khiến tóc rụng từng mảng dẫn đến hói đầu cùng nhiều triệu chứng khác.
Nấm tóc khiến cho da đầu yếu nên tóc rụng nhiều hơn bình thường
2.3 Bệnh vảy nến
Vảy nến da đầu là một bệnh mạn tính, có nhiều nguyên nhân gây bệnh nhưng chủ yếu là do gen di truyền và sự rối loạn của hệ thống miễn dịch ảnh hưởng đến chu kỳ hoạt động của da. Đối với người khỏe mạnh, trung bình quá trình “sản xuất” da mới mất khoảng vài tuần. Tuy nhiên, thời gian này có thể diễn ra nhanh gấp 10 lần đối với những bệnh nhân mắc vảy nến. Lúc này, các tế bào da cũ sẽ tích tụ lại và đóng vảy (thường có màu trắng bạc).
Vảy nến có thể hình thành ở tất cả các vùng da trên cơ thể, không riêng gì da đầu và nổi bật với các triệu chứng như ngứa âm ỉ, đau rát dữ dội tại chỗ nổi vảy nến… Tại vùng da mắc bệnh vảy nến, sau khi loại bỏ lớp vảy trắng bên trên, sẽ lộ ra lớp da màu đỏ sần sùi rất mất thẩm mỹ.
Trong 3 loại bệnh lý da đầu trên, có thể xem gàu là hậu quả của hai bệnh còn lại. Bệnh vảy nến và bệnh nấm tóc gây hại trực tiếp đến da đầu và là yếu tố thuận lợi giúp gàu tiến triển mạnh mẽ hơn trên da đầu và các vùng da lân cận. Vì thế, không thể xem thường tác hại của gàu mà cần hiểu rõ để có cách điều trị đúng & kịp thời.
3. Tác hại của bệnh gàu
3.1 Mụn nhọt
Gàu làm tăng cường số lớp da chết trên da đầu, phần da chết không bong tróc kịp thời đôi khi lại là nguyên nhân làm tắc nghẽn các nang tóc trên đầu, hay còn gọi là lỗ chân lông. Khi các lỗ chân lông bị tắc nghẽn, tuyến nhờn vẫn hoạt động khiến cho bã nhờn bị mắc kẹt bên trong. Lúc này, vi khuẩn da có tên là Propionibacterium acnes cũng bắt đầu phát triển bên trong lỗ chân lông.
Dưới sự tác động qua lại của 2 tác nhân này, vừa khiến cho nang tóc bị viêm nhiêm, vừa tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Khi lỗ chân lông không còn sức chứa nữa, tất cả chất nhờn và vi khuẩn P. acnes tràn lên bề mặt da, gây ra mụn nhọt.
3.2 Gây ngứa da đầu
Triệu chứng phổ biến của gàu được ghi nhận nhiều nhất là ngứa ngáy da đầu. Tình trạng này xảy ra là do da đầu xuất hiện quá nhiều lớp tế bào chết nằm xếp chồng lên nhau, khi gặp các điều kiện thuận lợi như đổ mồ hôi, da đầu ẩm ướt, nhiều bụi bẩn… sẽ khiến vi khuẩn, nấm phát triển và gây ra ngứa ngáy dữ dội.
Hầu như khi bị gàu ai cũng trải qua cảm giác ngứa đầu và phải đưa tay lên gãi. Chính những tác động từ lực gãi, cào cấu da đầu như vậy khiến da đầu vốn đã bị viêm càng chịu thêm nhiều tổn thương. Một số trường hợp khi đến phòng khám da liễu thăm khám thì da đầu bị xước, sưng viêm, đau rát… thậm chí là khiến cho sợi tóc yếu hơn và dễ gãy rụng.
Lời khuyên từ các chuyên gia về tóc là khi bị gàu, bạn nên giữ cho da đầu sạch sẽ, sử dụng các loại dầu gội có tác dụng làm sạch gàu vừa diệt nấm và vi khuẩn. Nên gội đầu từ 2-3 lần/ tuần để duy trì da đầu sạch sẽ.
3.3 Làm tóc yếu và dễ gãy
Các chuyên gia da liễu giải thích về cơ chế bệnh sinh của gàu liên quan đến bốn yếu tố chính, đó là: sự tương tác giữa Malassezia với lớp sừng, xuất hiện tình trạng viêm nhẹ, tăng sinh tế bào sừng, phá vỡ hàng rào chức năng của da. Quá trình bị vi khuẩn, nấm tấn công và hình thành gàu đã làm cho hàng rào bảo vệ da “sụp đổ” khiến cho các hoạt động bên dưới da đầu cũng bị ảnh hưởng, trong đó có quá trình biệt hóa và truyền chất dinh dưỡng của sợi tóc.
Quá trình cơ thể đưa dưỡng chất cho sợi tóc bị gián đoạn sẽ khiến cho sợi tóc mới không đủ khỏe để mọc khỏi da đầu hoặc mọc lên nhưng yếu ớt, nhanh rụng, còn sợi tóc cũ thì giòn và dễ gãy rụng hơn.
Gàu là biểu hiện của tình trạng da đầu yếu, khiến cho tóc dễ rụng hơn.
3.4 Rụng tóc nhiều
Gàu và rụng tóc nhiều khiến nhiều người đau đầu vì cảm giác ngứa ngáy và mất tóc triền miên. Tác hại của gàu có thể đi kèm với chứng rụng tóc ở giai đoạn tóc chờ rụng và rụng (telogen). Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, nội tiết tố nam thường khiến cho gàu nặng hơn, vì vậy gàu thường xuất hiện ở nam giới hơn là phụ nữ.
Có khoảng 100-300 sợi tóc rụng đi ở những người bị gàu, thay vì 50-100 sợi ở người bình thường, kết quả được ghi nhận sau 2 ngày thực hiện khảo sát. Để cải thiện vấn đề này bạn có thể sử dụng dầu gội chứa hoạt chất ketoconazole để giúp ức chế sự tiến triển của gàu và giảm tình trạng rụng tóc bằng việc sử dụng 2 viên Qik Hair/ngày.
Qik Hair – “Bộ đôi vàng” nuôi dưỡng, bảo vệ da đầu và mái tóc sạch khỏe, bồng bềnh
Bởi vì, Qik Hair For Men (dành cho nam) có cơ chế ưu việt có thể giúp làm gián đoạn quá trình sản sinh hậu nội tiết tố nam ở da đầu nam giới nhờ cân bằng thần kinh nội tiết nam và bổ sung dưỡng chất chuyên biệt để nuôi dưỡng sợi tóc khỏe mạnh từ bên trong, ngăn ngừa rụng tóc… . Với Qik Hair For Women (dành cho nữ), sản phẩm giúp nuôi dưỡng và thúc đẩy quá trình biệt hóa sợi tóc diễn ra suôn sẻ, tóc mới mọc lên chắc khỏe, dày mượt, đồng thời, phục hồi nang tóc và những sợi tóc yếu mảnh, bảo vệ tóc và da đầu trước các tác nhân gây hại, bao gồm tác hại của gàu.
3.5 Nhiễm trùng mắt
Viêm bờ mi, viêm kết mạc, viêm giác mạc là tác hại của gàu phổ biến ở mắt. Người mắc các bệnh lý về da trong thời gian dài như da tiết nhiều dầu nhờn khiến bụi bẩn bám dính nhiều ở mắt, gàu da đầu thông qua tiếp xúc bằng tay làm lây lan vi khuẩn, virus gây nhiễm trùng mắt…
Đặc biệt là với những người mắc chứng gàu mi mắt, gàu chân mày có tình trạng đặc trưng là gàu và vảy nhờn có màu vàng hoặc trắng bạc xuất hiện xung quanh mí mắt và lông mày. Tình trạng viêm nhiễm ở mắt do gàu gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như ngứa mắt, sưng mí mắt, gàu bao phủ che khuất tầm nhìn, mắt có nhiều ghèn… nếu không chữa trị kịp thời có thể khiến cho mắt mất dần thị lực.
3.6 Tóc nhanh bết dính
Đừng lầm tưởng rằng khi da đầu bị gàu sẽ khiến cho tóc của bạn ít nhận được lượng dầu làm ẩm tóc. Ngược lại, các tuyến dầu nhờn trên da đầu sẽ được kích hoạt và hoạt động theo cơ chế cân bằng tự nhiên của cơ thể, và thế là da đầu sẽ nhận được nhiều dầu hơn để giúp cho tóc đủ ẩm. Lượng dầu nhờn tiết ra quá mức là điều kiện thuận lợi để gàu sinh sôi nhiều hơn.
Thêm đó, da đầu vốn dĩ có độ pH nhất định, khi bạn gội đầu quá nhiều lần, da đầu sạch gàu và độ pH thay đổi cũng đồng nghĩa với tốc độ tiết dầu nhờn càng nhanh, dẫn đến tóc nhanh bết dính và gàu lại xuất hiện nhanh hơn nữa. Vì vậy, chỉ nên gội đầu từ 2-3 lần/tuần và chỉ nên sử dụng các loại dầu gội có chứa hoạt chất ketoconazole để giúp làm sạch gàu trên tóc và da đầu của bạn.
Mái tóc bết dính chính là “điều kiện cần” để gàu phát triển nhanh
3.7 Kém tự tin khi giao tiếp
Với những người đang bị gàu, gàu rơi rớt trên quần áo, bàn làm việc là điều làm cho họ ngại ngùng, mất tự tin dù là đang làm việc hay đi chơi với bạn bè. Nỗi ám ảnh mang tên gàu thật sự khó nói, bởi đôi lúc đầu ngứa ngáy cũng không dám đưa tay lên gãi hoặc chẳng may gãi thì gàu bong tróc rơi xuống vai áo càng khiến cho bản thân tự ti với người đối diện.
Những mảng gàu vướng trên vai áo có thể khiến người khác nghĩ oan rằng bạn “thiếu vệ sinh” và kém tinh tế
Đặc biệt, diện trang phục tối màu là điều tối kỵ với những ai đang bị gàu. Thực tế là vì gàu có màu trắng hoặc vàng, khi bong tróc ra khỏi da đầu chúng không lặp tức mất đi mà vướng lại trên áo quần. Vì vậy, rất dễ để nhận biết người có bị gàu hay không.
